Lippenhuizen

Wat is er lekkerder dan wandelen vanuit huis. Even uitwaaien, de zinnen verzetten. Gelukkig kan dat in Lippenhuizen, een dorp midden in de natuur tegen het fraaie beekdal Koningsdiep aan. De ommetjes zijn helemaal de moeite waard dankzij een fleurig initiatief: In en om het dorp zijn bermen ingezaaid, veldjes voorzien van aantrekkelijke en gevarieerde beplanting en borders opgefleurd. 

Draai telefoon kwartslag voor groter plaatje…

1

Langs de Buorsterwyk, een vroegere vaart met aanlegkade in het dorp, loopt een fietspad naar de Compagnonsfeart. Op de hoek met de Compagnonsfeart stond voorheen de houtmolen van Geert Hendriks Klazinga. In de nacht van 24 op 25 mei in 1864 ging de molen met inventaris in vlammen...

2

Het werk aan de Compagnonsfeart nam in Gorredijk een aanvang in 1645 toen de grietman van Aengwirden, een krijgsheer en Saco Fockens, grietman van Opsterland en diens rechterhand Saco Teyens de handen ineen sloegen als Opsterlandse Compagnons. Ze kwamen overeen een sloot van 8,40 meter breed te...

3

Fleurig ommetje heeft op een paar plekken vanaf de aanlegsteiger in de vaart tot aan het fietsbruggetje in de bermen een kruidenrijk mengsel van eenjarige akkerbloemen gezaaid. Als het weer meezit en de zaden de kans krijgen wortel te schieten verschijnen in de berm soorten als korenbloem,...

4

Lippenhuizen is van oorsprong een boerendorp. In de 18e eeuw telde het dorp nog 46 boeren die bij elkaar 107 koeien hadden. Tegenwoordig is het aantal boeren op twee handen te tellen, ze hebben wel heel wat meer vee te melken, te verhandelen en te voeren. Een paar duizend stuks zijn het zeker....

5

Op de hoek van Compagnonsfeart en Slûsleane stond een café, slijterij en winkel in levensmiddelen voor de turfschippers en buurtbewoners. Het café met woonhuis stond lange tijd midden in wat nu de Slûsleane is. Bij de aanleg van de verharde weg aan het begin van de vorige eeuw is het pand...

6

Wie zin heeft in een fikse wandeling kan hier de weg langs de vaart en sluis vervolgen en nadat de verharding in zand is overgegaan linksaf door het bos naar de Boerestreek lopen. Daarna even RA op fietspad en vervolgens weg oversteken voorbij huis over klinkerweg die overgaat in Kettingleane....

7

Het fietspad voert tussen een haag van eiken door en is eind vorige eeuw aangelegd, in de bermen duiken weer vaker veldbloemen op zoals klaver en boterbloemen. De gemeente wil het bermbeheer aanpassen om de groei van kruidenrijke grassen en bermbloemen te bevorderen. Met gif spuiten is...

8

Van ver wijst de watertoren van Lippenhuizen reizigers de weg naar het dorp. Met zijn 44,25 meter is het gebouw een stuk hoger dan de even monumentale Piterkerk. De toren is in 1932 in een zakelijk expressionistische stijl gebouwd door ontwerpers van het waterleidingbedrijf in Leeuwarden. De...

9

Over de Âld Hearrewei reisden vroeger de handelslieden, loonwerkers en adel. De zandweg vormde de verbinding over de Liphústerheide tussen de Friese kleigebieden en Steenwijk. Nog in 1950 beschreef dorpsgenoot Hein van der Vliet de heide als volgt: ‘De Lippenhuisterheide is het jachtdomein van...

10

De Bûtewei is de middeleeuwse hooiweg die vanaf Duurswoude en Wijntjeterp naar de graslanden van het Alddjip tussen Nij Beets en Tijnje voerde. In de middeleeuwen moesten de boeren vanwege het inklinkende veen hun boerderijen aan de middenloop van de rivier verlaten en koloniseerden zij het...

11

Vlakbij de kruising van de Bûtewei met de Sweachsterwei stond vroeger zo rond 1920 het logement De Gouden Vlo, een onderkomen voor reizigers met een hele kleine beurs. Vooral handelsreizigers, liedjeszangers, scharensliepen en marskramers streken er neer. Een van de eigenaren, Jentsje, kookte...

12

Opnieuw kunnen wandelaars kiezen. Of linksaf over het fietspad naar de Trijehoek of rechtdoor tot voorbij Visser plant en dan linksaf over Margjes Reed. Op de Trijehoek wordt geëxperimenteerd met inheemse wilde planten. De met eiken omzoomde Margjesreed is door buurtbewoners voorzien van...

13

Het Fleurig ommetje Lippenhuizen heeft zich ontfermd over het saunaveldje. Er is een poel gegraven en hoogteverschil aangebracht en er zijn bomen geplant. Een ‘halve maan’ rond de poel is ingezaaid met bloemrijk graslandmengsel en bloemrijk bijenmengsel. Vanaf hier kunnen de wandelaars langs de...

14

Op de hoek van het fietspad, de groenstrook en de Compagnonsfeart ter hoogte van ’t Skûtsje/ Loevestein heeft het Fleurig ommetje in overleg met de gemeente een strook grond voorzien van struiken en een kruidenrijk inheems bloemen- en kruidenmengsel. Het is de bedoeling dat met name kikkers...

15

Een aanrader voor wandelaars die rust zoeken en bezinning is een bezoek aan het Labyrint achter de woning van Kees Stolwijk aan De Buorren 17. Het aangelegde labyrint is toegankelijk over een onverhard pad langs de woning, het patroon is gemaaid in het gras in de boomgaard. In een labyrint...

Tekst en foto’s
Fokko Bosker

Wat is er lekkerder dan wandelen vanuit huis. Even uitwaaien, de zinnen verzetten. Gelukkig kan dat in Lippenhuizen, een dorp midden in de natuur tegen het fraaie beekdal Koningsdiep aan. De ommetjes zijn helemaal de moeite waard dankzij een fleurig initiatief: In en om het dorp zijn bermen ingezaaid, veldjes voorzien van aantrekkelijke en gevarieerde beplanting en borders opgefleurd. Deze fleurige ommetjes bestaan uit een paar mooie routes in kaart variërend van een paar kilometer tot een dagtocht. Ook vanuit Gorredijk kunnen wandelaars vanaf de Groene Long makkelijk aanhaken op de routes. De bibliotheek beheert de ‘zadenbibliotheek’ van fleurig ommetje en ook het zogenoemde ‘saunaveldje’ maakt deel uit van de route.

10

1

Langs de Buorsterwyk, een vroegere vaart met aanlegkade in het dorp, loopt een fietspad naar de Compagnonsfeart. Op de hoek met de Compagnonsfeart stond voorheen de houtmolen van Geert Hendriks Klazinga. In de nacht van 24 op 25 mei in 1864 ging de molen met...

2

Het werk aan de Compagnonsfeart nam in Gorredijk een aanvang in 1645 toen de grietman van Aengwirden, een krijgsheer en Saco Fockens, grietman van Opsterland en diens rechterhand Saco Teyens de handen ineen sloegen als Opsterlandse Compagnons. Ze kwamen overeen een...

3

Fleurig ommetje heeft op een paar plekken vanaf de aanlegsteiger in de vaart tot aan het fietsbruggetje in de bermen een kruidenrijk mengsel van eenjarige akkerbloemen gezaaid. Als het weer meezit en de zaden de kans krijgen wortel te schieten verschijnen in de...

4

Lippenhuizen is van oorsprong een boerendorp. In de 18e eeuw telde het dorp nog 46 boeren die bij elkaar 107 koeien hadden. Tegenwoordig is het aantal boeren op twee handen te tellen, ze hebben wel heel wat meer vee te melken, te verhandelen en te voeren. Een paar...

5

Op de hoek van Compagnonsfeart en Slûsleane stond een café, slijterij en winkel in levensmiddelen voor de turfschippers en buurtbewoners. Het café met woonhuis stond lange tijd midden in wat nu de Slûsleane is. Bij de aanleg van de verharde weg aan het begin van de...

6

Wie zin heeft in een fikse wandeling kan hier de weg langs de vaart en sluis vervolgen en nadat de verharding in zand is overgegaan linksaf door het bos naar de Boerestreek lopen. Daarna even RA op fietspad en vervolgens weg oversteken voorbij huis over klinkerweg...

7

Het fietspad voert tussen een haag van eiken door en is eind vorige eeuw aangelegd, in de bermen duiken weer vaker veldbloemen op zoals klaver en boterbloemen. De gemeente wil het bermbeheer aanpassen om de groei van kruidenrijke grassen en bermbloemen te...

8

Van ver wijst de watertoren van Lippenhuizen reizigers de weg naar het dorp. Met zijn 44,25 meter is het gebouw een stuk hoger dan de even monumentale Piterkerk. De toren is in 1932 in een zakelijk expressionistische stijl gebouwd door ontwerpers van het...

9

Over de Âld Hearrewei reisden vroeger de handelslieden, loonwerkers en adel. De zandweg vormde de verbinding over de Liphústerheide tussen de Friese kleigebieden en Steenwijk. Nog in 1950 beschreef dorpsgenoot Hein van der Vliet de heide als volgt: ‘De...

10

De Bûtewei is de middeleeuwse hooiweg die vanaf Duurswoude en Wijntjeterp naar de graslanden van het Alddjip tussen Nij Beets en Tijnje voerde. In de middeleeuwen moesten de boeren vanwege het inklinkende veen hun boerderijen aan de middenloop van de rivier...

11

Vlakbij de kruising van de Bûtewei met de Sweachsterwei stond vroeger zo rond 1920 het logement De Gouden Vlo, een onderkomen voor reizigers met een hele kleine beurs. Vooral handelsreizigers, liedjeszangers, scharensliepen en marskramers streken er neer. Een van...

12

Opnieuw kunnen wandelaars kiezen. Of linksaf over het fietspad naar de Trijehoek of rechtdoor tot voorbij Visser plant en dan linksaf over Margjes Reed. Op de Trijehoek wordt geëxperimenteerd met inheemse wilde planten. De met eiken omzoomde Margjesreed is door...

13

Het Fleurig ommetje Lippenhuizen heeft zich ontfermd over het saunaveldje. Er is een poel gegraven en hoogteverschil aangebracht en er zijn bomen geplant. Een ‘halve maan’ rond de poel is ingezaaid met bloemrijk graslandmengsel en bloemrijk bijenmengsel. Vanaf hier...

14

Op de hoek van het fietspad, de groenstrook en de Compagnonsfeart ter hoogte van ’t Skûtsje/ Loevestein heeft het Fleurig ommetje in overleg met de gemeente een strook grond voorzien van struiken en een kruidenrijk inheems bloemen- en kruidenmengsel. Het is de...

15

Een aanrader voor wandelaars die rust zoeken en bezinning is een bezoek aan het Labyrint achter de woning van Kees Stolwijk aan De Buorren 17. Het aangelegde labyrint is toegankelijk over een onverhard pad langs de woning, het patroon is gemaaid in het gras in de...

Tekst en foto’s
Fokko Bosker